**ผลิตภัณฑ์สุราแช่ “อุ” เป็นสินค้าที่ผลิตและจำหน่ายในประเทศเป็นหลัก ยังไม่มีการนำเข้า “อุ” แต่อาจมีการนำเข้าหัวเชื้อบ้าง และการส่งออกยังไม่แพร่หลาย

เริ่มต้นกิจการสุราแช่พื้นเมือง “อุ”

• คุณต้องเป็นผู้ได้รับอนุญาตฯ จากกรมสรรพสามิต (ผู้ขออนุญาตผลิตต้องมีคุณสมบัติอย่างใดอย่างหนึ่ง) ได้แก่ สหกรณ์ / นิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ / กลุ่มวิสาหกิจชุมชน / กลุ่มเกษตรกร /องค์กรเกษตรกร
• ขออนุญาตตั้งโรงงาน/ประกอบกิจการโรงงานผลิตสุราแช่พื้นเมืองกับกรมสรรพสามิต
• ขอมีเลขประจำตัวผู้เสียภาษีอากร กับกรมสรรพากร
• จดทะเบียนพาณิชย์ กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า
• ขอจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม (เมื่อมีรายได้จากการขาย "อุ" เกิน 1.8 ล้านบาท/ปี) กับกรมสรรพากร

การจะเป็นผู้ประกอบการธุรกิจผลิตภัณฑ์สุราแช่พื้นเมือง “อุ” ต้องเริ่มต้นดำเนินกิจการด้วย การขออนุญาตตั้งโรงงานและประกอบกิจการโรงงานสุราแช่พื้นเมือง ณ สำนักงานสรรพสามิตพื้นที่ที่โรงงานสุรานั้นตั้งอยู่

จากนั้นดำเนินการก่อสร้างสถานที่ผลิตภายหลังได้รับแจ้งอนุญาตจากกรมสรรพสามิตภายใน 24 เดือน (หากไม่ปฏิบัติตามระยะเวลาที่กำหนดถือว่าสละสิทธิ์การได้รับอนุญาตผลิต) และต้องทำหนังสือแจ้งให้กรมสรรพสามิตทราบก่อนเปิดดำเนินการไม่น้อยกว่า 15 วัน โดยสถานที่ผลิตต้องแยกเป็นสัดส่วนจากที่อยู่อาศัยปกติ ตั้งอยู่ในทำเลและสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม ไม่ก่อให้เกิดอันตราย เหตุเดือดร้อนรำคาญ หรือความเสียหายต่อบุคคลหรือทรัพย์สินผู้อื่น

เพื่อเป็นการส่งเสริมให้ผู้ขออนุญาตเป็นชาวชุมชนในท้องถิ่น และหลีกเลี่ยงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และอันตรายต่อท้องถิ่น แนะนำให้ผู้ประกอบการใช้แรงงานผลิตน้อยกว่า 7 คน และใช้เครื่องจักรต่ำกว่า 5 แรงม้า หากเกินที่กล่าวมา ต้องปฏิบัติตามกฎหมายเกี่ยวกับโรงงานต่อไป

ทั้งนี้ “ผู้ขออนุญาต” ตั้งโรงงานประกอบกิจการโรงงานสุราแช่พื้นเมือง หมายถึงบุคคลที่ต้องมีคุณสมบัติอย่างใดอย่างหนึ่งดังต่อไปนี้

• เป็นสหกรณ์
• เป็นกลุ่มเกษตรกรที่จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ.2542 และมีภูมิลำเนาอยู่ในพื้นที่ที่สถานที่ทำสุราตั้งอยู่ขณะที่ขออนุญาต
• เป็นนิติบุคคลตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่มีผู้ถือหุ้นทุกคนมีสัญชาติไทย และมีภูมิลำเนาอยู่ในพื้นที่ที่สถานที่ทำสุราตั้งอยู่ขณะที่ขออนุญาต
• เป็นกลุ่มบุคคลธรรมดาผู้มีสัญชาติไทย ตามกฎหมายเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชน
• เป็นองค์กรเกษตรกรตามพระราชบัญญัติกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาการเกษตรกร พ.ศ.2542 และมีภูมิลำเนาอยู่ในพื้นที่ที่สถานที่ทำสุรา ตั้งอยู่ขณะที่ขออนุญาต

จากนั้นคุณต้องทำการ ยื่นขอมีเลขประจำตัวผู้เสียภาษีอากร กับกรมสรรพากร เพื่อใช้ยื่นแบบแสดงรายการภาษีและการชำระภาษีต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง จากนั้นจึงยื่น คำขอจดทะเบียนพาณิชย์ กับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า ภายใน 30 วันนับแต่วันเริ่มประกอบกิจการ

นอกจากนี้ เมื่อคุณเป็นผู้ประกอบการที่ขายสินค้า ไม่ว่าจะประกอบกิจการในรูปของบุคคลธรรมดา นิติบุคคล คณะบุคคล หรือห้างหุ้นส่วนสามัญที่มิใช่นิติบุคคล หากคุณมีรายรับจากการขายสินค้าเกินกว่า 1.8 ล้านบาทต่อปี คุณมีหน้าที่ต้องยื่นคำขอ จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม ต่อกรมสรรพากร

แต่หากรายได้จากยอดขายของคุณไม่เกินนี้คุณก็สามารถยื่นจดทะเบียนเพื่อขอเป็นผู้ประกอบการจดทะเบียนได้เช่นกัน และในกรณีที่คุณต้องการส่งออก "อุ" ไปขายยังต่างประเทศ คุณก็มีหน้าที่ต้องจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มเช่นกัน โดยผู้ที่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มไม่ว่าเพื่อจุดประสงค์ใด จะต้อง จัดทำรายงานภาษี เพื่อใช้ประกอบการยื่นแบบแสดงรายการเสียภาษีมูลค่าเพิ่มกับกรมสรรพากรด้วย

ภาษีของผู้ผลิต “อุ”

ที่มาของชื่อสุราแช่พื้นเมือง “อุ” นั้น มาจากภาชนะที่ใช้บรรจุ ซึ่งคำว่า “อุ” เป็นภาษาท้องถิ่น หมายถึง “ไห” ส่วนชื่อเรียกอีกชื่อของเหล้าอุ ที่เรียกว่า “เหล้าช้าง” นั้นมีที่มาจากเวลาดื่มต้องเสียบหลอดสองอันลงไปในไห ทำให้มีลักษณะคล้ายกับงาช้าง นอกจากนี้ เวลาดื่มเหล้าอุพร้อมกันสองคนจากไหใบเดียวกัน ผู้ดื่มจะอยู่ในท่าทางที่มีลักษณะหัวชนกัน คล้ายกับการชนช้างนั่นเอง

ก่อนจะทำการผลิต “อุ” คุณซึ่งเป็นผู้ประกอบการ ต้องยื่นเรื่องทำ สัญญาผลิตและขายส่งสุรา กับกรมสรรพสามิต เพื่อดำเนินการผลิตสุราอย่างถูกต้อง จากนั้นส่งตัวอย่างสุราแช่ให้กรมสรรพสามิต หรือหน่วยงานอื่นที่กรมสรรพสามิตตกลงเห็นชอบทำการ ตรวจวิเคราะห์คุณภาพ ก่อน เมื่อได้รับอนุญาตจึงจะนำสุราแช่ออกจากสถานที่ผลิตได้

ทั้งนี้ คุณยังต้อง จัดทำบัญชีและงบเดือน เพื่อแสดงจำนวนสุราหรือเชื้อสุราต่อเจ้าพนักงานสรรพสามิต ภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดไปอีกด้วย

ระหว่างกระบวนการผลิตในธุรกิจผลิตภัณฑ์สุราแช่พื้นเมือง “อุ” มีประเภทภาษีหลักๆ ที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับธุรกิจของคุณนั่นคือ

- ภาษีสุรา ผู้ ที่ได้รับอนุญาตให้ผลิตสุราจะต้องเสียภาษีก่อนขนสุราออกจากโรงงานตามอัตรา ที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวง รวมถึงค่าธรรมเนียมประจำปีต่อกรมสรรพสามิต การเก็บภาษีส่วนใหญ่จะกระทำโดยปิดแสตมป์สุราที่ภาชนะบรรจุสุราภายใต้การควบ คุมของพนักงานเจ้าหน้าที่

นอก จากนี้ คุณซึ่งเป็นผู้มีหน้าที่เสียภาษีสุรายังมีหน้าที่ต้องเสียภาษีเก็บเพิ่ม เพื่อกระทรวงมหาดไทย ในอัตรา 10% ของภาษีสุรา และต้องเสียเงินเข้ากองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพในอัตรา 2% ของภาษีสุรา รวมทั้งภาษีบำรุงองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทยในอัตรา 1.5 % ของค่าภาษี

- ภาษีมูลค่าเพิ่ม เมื่อคุณต้องซื้อวัตถุดิบใดๆ ไม่ว่าจะเป็นข้าวสาร แกลบ ไห และอุปกรณ์ต่างๆ ราคาของที่เราซื้อมักบวกภาษีมูลค่าเพิ่มมาแล้ว เท่ากับว่าคุณเป็นผู้เสียภาษีในส่วนนี้

- ภาษีหัก ณ ที่จ่าย ในกระบวนการผลิต อาจต้องมีการว่าจ้างแรงงานมาช่วยในการดำเนินธุรกิจ ซึ่งกระบวนการด้านภาษีที่ต้องดำเนินการในขั้นตอนนี้คือคุณต้องหักภาษี ณ ที่จ่าย เมื่อจ่ายเงินเดือน ค่าจ้าง และสวัสดิการให้กับพนักงาน ลูกจ้าง หรือคนงาน ตลอดจนการจ้างผลิตสินค้า การให้เช่า และการประกันวินาศภัย เป็นต้น

นอกจากนี้ คุณต้อง จัดทำรายงานภาษีซื้อ รายงานภาษีขาย และรายงานสินค้าและวัตถุดิบ เพื่อบันทึกจำนวนยอดขายสินค้าและจำนวนภาษีมูลค่าเพิ่มที่คุณเรียกเก็บจากผู้ ซื้อสินค้าในแต่ละวัน โดยต้องลงรายการภายใน 3 วันทำการ นับแต่วันที่จำหน่ายสินค้าออกไป และเมื่อถึงสิ้นเดือนคุณต้องรวมยอดขายและภาษีขายเพื่อยื่นแสดงกับกรมสรรพากร ต่อไป

**ข้อมูลและเอกสารเพิ่มเติมที่ “ผลิต”

ภาษีจากการจำหน่าย “อุ”

ก่อนที่คุณจะนำอุ หรือผลิตภัณฑ์สุราแช่อื่นๆ ออกวางจำหน่าย ต้องดำเนินการกับกรมสรรพสามิต ดังนี้

• ขออนุญาตจำหน่ายสุราแช่
• แจ้งราคาขายสุรา ณ โรงงานสุรากรณีผลิตสุราชนิดหรือประเภทใหม่ ต้องแจ้งราคาขายก่อนดำเนินการขายไม่น้อยกว่า 15 วัน
• ปิดแสตมป์สุราบนปากภาชนะสุรา และแสดงเครื่องหมายรับรองคุณภาพสุรา ตามที่กรมสรรพสามิตกำหนด รวมทั้งแสดงฉลากผลิตภัณฑ์สุราให้ถูกต้องตามกฎเกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสุข คือ ภาชนะบรรจุสุรา และฉลากสุราแช่พื้นเมืองต้องแสดงปริมาณของสินค้าที่หีบห่อ ฉลากต้องมีคำเตือนเป็นภาษาไทยที่มองเห็นได้ง่าย และต้องมีคำเตือนบนฉลาก
• หากคุณต้องการจะโฆษณาสรรพคุณสุราแช่ตามสื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ ต้องขออนุญาตโฆษณาต่อกองควบคุมอาหาร สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) หรือสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด เมื่อได้รับอนุญาตแล้วจึงจะทำการโฆษณาได้ตามที่ได้รับอนุญาต
• คุณต้อง จัดทำบัญชีและงบเดือน เพื่อแสดงจำนวนสุราต่อเจ้าพนักงานสรรพสามิตภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดไป

ในการผลิต “อุ” ออกจำหน่าย สิ่งที่ผู้ประกอบการทุกคนต้องทำคือ การยื่นแบบแสดงรายการภาษีพร้อมเสียภาษีที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจผลิตภัณฑ์สุราแช่พื้นเมือง ดังนี้

- ภาษีหัก ณ ที่จ่าย ในกระบวนการจำหน่ายผลิตภัณฑ์สุราแช่พื้นเมือง ต้องมีการว่าจ้างแรงงาน เช่น พนักงานขาย กระบวนการด้านภาษีที่ต้องดำเนินการในขั้นตอนนี้คือ เมื่อคุณจ่ายเงินเดือน ค่าจ้าง และสวัสดิการให้กับพนักงาน ลูกจ้าง หรือคนงาน รวมไปถึงการให้บริการ การโฆษณา การและขนส่ง กระบวนการทั้งหมดนี้ต้องมีการหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย ทุกครั้ง โดยคุณมีหน้าที่หักภาษีและนำส่งต่อกรมสรรพากรภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดจากเดือนที่มีการจ่ายเงินได้

- ภาษีเงินได้ เมื่อมีรายได้การขายผลิตภัณฑ์สุราแช่พื้นเมือง คุณมีหน้าที่ต้องเสียภาษีเงินได้ตามรูปแบบธุรกิจ คือ บุคคลธรรมดา หรือนิติบุคคล

-

- ภาษีมูลค่าเพิ่ม เนื่องจากในขั้นตอนการผลิตคุณได้ซื้อวัตถุดิบบางอย่างมา และสิ่งที่คุณซื้อจะบวกภาษีมูลค่าเพิ่มมาด้วย (คุณเป็นผู้รับภาระเสียภาษีส่วนนั้น) ดังนั้น ในการตั้งราคาขายสินค้า คุณอาจบวกภาษีมูลค่าเพิ่มเข้าไปได้ ซึ่งลูกค้าของคุณจะกลายเป็นผู้เสียภาษีนี้แทน แต่ที่สำคัญคือคุณต้อง ออกใบกำกับภาษี หรือบิลเงินสด ให้ลูกค้าเก็บไว้เป็นหลักฐานด้วย

**ข้อมูลและเอกสารเพิ่มเติมที่ “จำหน่าย”

มีรายได้ครั้งหน้า...อย่าลืมเสียภาษีเพื่อพัฒนาประเทศ

ภาษีจากการจำหน่าย “อุ”